Στη συντριπτική πλειοψηφία, όταν οι καταναλωτές αναζητούν έναν επεξεργαστή δίνουν κυρίως σημασία στην ταχύτητα του. Αν και αυτή η τεχνική είναι, σαφώς, ένας τρόπος κατηγοριοποίησης τους δεν είναι και ο πιο σωστός. Η ταχύτητα επεξεργασίας είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας αλλά δεν πρέπει να κρίνουμε κάθε επεξεργαστή μόνο με αυτό το κριτήριο. Ένας, εξίσου, ουσιαστικός παράγοντας, που παίζει μεγάλο ρόλο, είναι η μνήμη Cache. Για όσους δεν γνωρίζουν τι είναι πρόκειται για την ενσωματωμένη μνήμη που έχει ο επεξεργαστής και είναι μόνο μερικά MB. Αν και πάλι δεν αποτελεί ένα αποκλειστικό κριτήριο, αξίζει να δούμε γιατί είναι τόσο σημαντική ώστε να είναι πιο εύκολα κατανοητή η ανάγκη συλλογής διαφόρων στοιχείων για την αγορά ενός επεξεργαστή.
Αυτό το οποίο μετράει η ταχύτητα της CPU είναι το πόσο γρήγορα επεξεργάζονται τα δεδομένα. Προκειμένου όμως να γίνει αυτό θα πρέπει πρώτα από όλα να υπάρχουν δεδομένα προς επεξεργασία και να μπορεί να τα «πάρει» γρήγορα. Η ενσωματωμένη μνήμη είναι ο ταχύτερος τρόπος, ενώ ακολουθούν η RAM και ο σκληρός δίσκος. Συνεπώς, αν ο επεξεργαστής σας έχει πολύ μεγάλη ταχύτητα επεξεργασίας αλλά δεν έχει αρκετό cache υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην αποδίδει όπως θα έπρεπε καθώς δεν θα μπορεί να παραλάβει αρκετά γρήγορα τα δεδομένα για επεξεργασία.
Για να καταλάβετε λίγο καλύτερα τη διαφορά θα παραθέσουμε ένα παράδειγμα, το οποίο δεν αντιστοιχεί στην ακριβή λειτουργία του επεξεργαστή αλλά σε μία πιο απλοποιημένη μορφή ώστε να είναι πιο κατανοητό. Σκεφτείτε ότι ο επεξεργαστής είναι ένας εργάτης και η δουλειά που έχει να κάνει είναι να καρφώσει καρφιά σε έναν τοίχο. Συνεπώς, αν η ταχύτητα του εργάτη μπορεί να μετρηθεί στα δευτερόλεπτα που θέλει για να καρφώσει ένα καρφί, τότε το cache θα είναι το πόσα καρφιά μπορεί να έχει στο χέρι του και η RAM τα καρφιά στην ζώνη με τα εργαλεία που φοράει. Έστω ότι έχουμε 2 εργάτες, ο πρώτος μπορεί να καρφώσει σε 2,5 δευτερόλεπτα ένα καρφί και μπορεί να κρατήσει 5 καρφιά ενώ ο άλλος σε 2,9 δευτερόλεπτα ένα καρφί και μπορεί να κρατήσει 10. Ας υποθέσουμε επίσης ότι θέλουν και οι 2 ένα δευτερόλεπτο για κάθε καρφί που χρειάζεται να βγάλουν από την ζώνη τους. Αν τους κρίναμε μόνο με βάση την ταχύτητα τότε θα διαλέγαμε τον πρώτο εργάτη που είναι πιο γρήγορος. Όμως αν θέλαμε να καρφώσουμε 10 καρφιά ο πρώτος εργάτης θέλει 30 δευτερόλεπτα για να τελειώσει την δουλειά ενώ ο δεύτερος 29 δευτερόλεπτα. Οπότε στην πραγματικότητα ο δεύτερος είναι πιο γρήγορος.
Πώς θα κρίνετε έναν επεξεργαστή λοιπόν; Υπάρχουν πάρα πολλά site που τρέχουν διάφορα benchmark στους επεξεργαστές για να δουν ποιος είναι καλύτερος και θα πρέπει να τα συμβουλευτείτε πριν προχωρήσετε σε μία αγορά. Η ταχύτητα του επεξεργαστή μπορεί να αποτελέσει ένα καλό μέτρο μόνο στην περίπτωση που συγκρίνετε επεξεργαστές της ίδια οικογένειας, π.χ. Intel i5 με Intel i5, και της ίδιας τεχνολογίας, π.χ. να είναι και οι δύο τεχνολογίας Haswell. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις οφείλετε να λάβετε υπόψη σας κι άλλους παράγοντες (όπως η μνήμη Cache,οι πυρήνες που έχει ο επεξεργαστής κι άλλα χαρακτηριστικά), και γι’ αυτό οι συγκρίσεις επεξεργαστών θα σας οδηγήσουν σε μία καλύτερη αγορά απ’ ότι αποκλειστικά η σύγκριση των ταχυτήτων τους.