Η χρήση μηχανικής μάθησης έδωσε σωστές πληροφορίες στο 94,5% των περιπτώσεων σε μια μελέτη που ολοκληρώθηκε πέρυσι. “Σου προκαλεί δέος”, λέει ο ερευνητής Pearse Keane. «Η οφθαλμολογία θα είναι το πρώτο ιατρικό πεδίο που θα μεταμορφωθεί από το AI»
Ένας αλγόριθμος που αναπτύχθηκε από την εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης DeepMind μπορεί να αξιολογήσει την υγεία των ματιών κάνοντας σαρώσεις το ίδιο γρήγορα – και με την ίδια ακρίβεια – όπως μερικοί κορυφαίοι ειδικοί. Είναι το πρώτο πρωτοποριακό σύστημα AI για την υγεία, λέει ο Pearse Keane, ο οφθαλμίατρος που ξεκίνησε τη συνεργασία με την εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης, η οποία ανήκει στην Alphabet, τη μητρική της Google.
Ο Keane, ο οποίος εκτός από ασκούμενος στο νοσοκομείο Moorfields στο Λονδίνο είναι και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, δηλώνει ότι το νέο σύστημα μπορεί να παρακάμψει τη σοβαρή έλλειψη ειδικών επιστημόνων που μπορούν να ερμηνεύσουν τα εκατομμύρια των οφθαλμικών σαρώσεων που εκτελούνται κάθε χρόνο.
Ο αλγόριθμος αυτός της DeepMind είναι κατασκευασμένος ώστε να εντοπίζει τους δείκτες της νόσου των ματιών και συνιστά τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να παραπεμφθούν οι ασθενείς για περίθαλψη. Η τεχνολογία επιτρέπει στους ειδικούς γιατρούς να δώσουν προτεραιότητα σε ασθενείς με τις πιο σοβαρές οφθαλμολογικές παθήσεις, προτού οι βλάβες γίνουν μη αναστρέψιμες, δήλωσε ο Keane. “Τα αποτελέσματα είναι τρομερά”, είπε στο Wired Health 2019 στο Λονδίνο την Τρίτη. “Η οφθαλμολογία θα είναι το πρώτο πεδίο που μετασχηματίζεται από το AI.
Θετικές εξελίξεις
Τα πρώτα αποτελέσματα για το σύστημα δείχνουν ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ορθών πληροφοριών της τάξης του 94% για πάνω από 50 οφθαμολογικές διαταραχές, τοποθετώντας το στο ίδιο επίπεδο με ανθρώπους με 20ετή πείρα στον τομέα, δήλωσε ο Alan Karthikesalingam, ανώτερος κλινικός επιστήμονας στον τομέα υγείας του DeepMind.
Η θεραπεία των ματιών έχει γίνει ένας από τους πιο πολυσύχναστους τομείς στην υγειονομική υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε ο Keane. Κάθε μέρα στη χώρα, δύο εκατοντάδες άνθρωποι αναπτύσσουν μια μορφή εκφύλισης της ωχράς κηλίδας που μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση με αποτέλεσμα η αύξηση του αριθμού των οφθαλμικών σαρώσεων να ξεπερνά τους εμπειρογνώμονες που είναι απαραίτητοι για την ερμηνεία τους.
Οι άνθρωποι χάνουν την ελπίδα τους λόγω καθυστερήσεων στη διάγνωση. Ο αλγόριθμος της DeepMind “θα φέρει τους ανθρώπους με ασθένεια σχετική με την όραση μπροστά μου το συντομότερο δυνατό”, δήλωσε ο Keane.
Ο αλγόριθμος, εκπαιδευμένος σε 14,884 σαρώσεις αμφιβληστροειδούς, επεξεργάζεται μια εικόνα ενός ματιού σε λιγότερο από 30 δευτερόλεπτα. Τα αποτελέσματα των σαρώσεων κατατάσσονται σε τέσσερις κατηγορίες: επείγουσα, ημι-επείγουσα, ρουτίνα και μόνο παρατήρηση.
Η τεχνολογία θα μπορούσε να βοηθήσει δραστικά στην επιτάχυνση του ρυθμού εκτίμησης των ασθενών που παραπέμπονται από τους γενικούς ιατρούς.
Η τυπική τομογραφία οφθαλμολογικής συνοχής (OCT) που χρησιμοποιείται για την πραγματοποίηση αρχικών αξιολογήσεων μπορεί να γίνει ακόμα και από μη έμπειρους επιστήμονες. Ωστόσο, η διαδεδομένη διαθεσιμότητα των OCT δε συνδυάζεται με τη διαθεσιμότητα ειδικών για την ερμηνεία των σαρώσεων και την παραπομπή των ασθενών για να υποβληθούν στην κατάλληλη κλινική περίθαλψη.
Το πρόβλημα αυτό επιδεινώνεται από την έντονη αύξηση του αριθμού των ασθενειών που απειλούν τη όραση, για τις οποίες η OCT είναι το κύριο πρότυπο αρχικής αξιολόγησης στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Ο Keane είπε ότι ως αποτέλεσμα, “παίρνουμε ένα τεράστιο ποσό ψευδώς θετικών παραπομπών κάθε μέρα.”
Το Moorfields, το οποίο είναι ένα από τα μεγαλύτερα οφθαλμολογικά νοσοκομεία του κόσμου, χειρίζεται κατά μέσον όρο 1.000 OCT σαρώσεις ασθενών που αναφέρονται καθημερινά από τον θεράποντα ιατρό τους, κάτι που σύμφωνα με τον Keane είναι, «Μια τεράστια υλικοτεχνική πρόκληση για εμάς».
Το επόμενο βήμα είναι η έρευνα του DeepMind να περάσει από επίσημες κλινικές δοκιμές, προτού πάρει έγκριση από τους ρυθμιστικούς φορείς.
Ο κώδικας ξαναγράφεται για χρήση στην πραγματική ζωή. “Το πρωτότυπο είναι σαν ένα πρωτότυπο αυτοκίνητο, αλλά υπάρχουν 10 άτομα από το DeepMind που κάνουν μικρο-αναβαθμίσεις και διορθώσεις. “Τώρα πρέπει να πάμε σε ένα αυτοκίνητο παραγωγής“, δήλωσε ο Keane.
Το Artificial Intelligence δεν αποτελεί απειλή
Ο Karthikesalingam αναφέρει ότι το νέο σύστημα είναι “μια πραγματική ευκαιρία να διευκολυνθεί η ζωή των ειδικών και να τους δοθεί ακόμη ένα εργαλείο στο οπλοστάσιο τους”.
Η συνεργασία ξεκίνησε το 2015, όταν ο Keane πλησίασε τον συνιδρυτή της DeepMind, Mustafa Suleyman, μετά την ανάγνωση ενός άρθρου σχετικά με την εταιρεία, που δημοσιεύθηκε στο Wired. Η επακόλουθη συνεργασία τους οδήγησε στη δημοσίευση ενός άρθρου τους στο περιοδικό Nature Medicine.
Η δημιουργία τους όμως έχει αρκετό ανταγωνισμό, μεταξύ άλλων και μέσα από την ίδια την εταιρία Alphabet. Οι ερευνητές τεχνητής νοημοσύνης της Google που εδρεύουν στην Καλιφόρνια βοηθούν ένα νοσοκομείο στην Ινδία να αυτοματοποιήσει τη διαδικασία διάγνωσης διαταραχών του αμφιβληστροειδούς.
Ο Keane δεν ανησυχεί για το γεγονός ότι το AI θα κάνει την δουλειά του περιττή. “Υπάρχει κάτι που κάνει την ανθρώπινη αλληλεπίδραση απαραίτητη στην υγεία. Ένα smartphone ή μια εφαρμογή δεν πρόκειται ποτέ να σας πει ότι έχετε μια ασθένεια που οδηγεί στον θάνατο ή ότι θα γίνετε τυφλοί”, είπε.
Αυτό που μπορεί να κάνει το AI είναι να δώσει στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης περισσότερο ελεύθερο χρόνο στους ειδικούς. «Μας ελευθερώνει», λέει ο Keane.
Σίγουρα, η έρευνα του Keane, αν εφαρμοστεί τελικά, θα φέρει τεράστιες αλλαγές στην συνολική εξυπηρέτηση των ασθενών καθώς και στον ρόλο που θα έχουν οι ειδικοί, οι οποίοι θα έχουν τον χρόνο να εστιάσουν σε πραγματικά προβλήματα και στην έρευνα.